verzamelen

In het algemeen bestaan er meerdere overeenkomsten tussen het boek en de verzameling. Het boek leent bij uitstek voor het bijeenbrengen van gegevens en van objecten die tijdens reizen zijn verzameld in de vorm van reproducties en monsters. Als een reeks gebeurtenissen elkaar volgens een bepaalde wetmatigheid opvolgen heeft men strikt genomen niet meer met een verzameling te maken, maar met een serie die zich volgens eigen logica ontwikkeld. De opeenvolging van een onbepaald aantal pagina’s maakt het mogelijk alle stukken uit een serie te vergaren, te identificeren, te classificeren en te bewaren.

Sol Lewitt (1928) ordent de schijnbare incoherentie van het Italiaanse landschap die hem treft, op grond van formele overeenkomsten. Voor herman de vries (1931) is reizen een doel om te verzamelen. Hij verzamelt documenten uit de natuur, en stalt deze objecten als het ware uit, zoals hij dat zag op de oosterse markten. De voorwerpen hebben geen symbolische waarde, het enige dat telt is hun aanwezigheid. Bertien van Manen (1942) reist de wereld over om mensen te fotograferen. Gewone mensen, die zij via via leert kennen of toevallig ontmoet. Ze luistert naar hun verhalen en legt hun doen en laten vast in foto’s. Wim Gijzen (1941-2022) fotografeerde in elke Nederlandse gemeente zichzelf, met een panorama camera op statief, bij het gemeentebord. Het is dus een fotoregistratie van heel Nederland in één jaar, 1972. Te zien is het landschap uit die tijd, de inrichting van de leefomgeving, de kleding, de auto’s, de kleine (dorps)winkels, die nu bijna allemaal verdwenen zijn. Tijdens een drie maanden durende reis op IJsland bepaalde Kees Verbeek (1950) op 22 plekken de juiste richtingen van het ware en het magnetische noorden. Hans Waanders (1951-2001) bezocht vele landen om diverse verblijfplaatsen van de ijsvogel op te zoeken en om gegevens daarover te verzamelen. Waar het Waanders om ging, was de wereld te ordenen aan de hand van materiaal over de ijsvogel. Voor hem was de ijsvogel een metafoor voor het leven van de kunstenaar. De toekomst van de stad, dat is het thema dat Hans Scholten (1952) in zijn fotoproject Urban Future aansnijdt. Sinds een aantal jaren fotografeert hij het stadslandschap in miljoenensteden in Azië en het Midden-Oosten. Scholten is juist geïnteresseerd in de manier waarop de bewoners deze buurten zelf vormgeven en inrichten. Hoe politieke, culturele en economische ontwikkelingen de uiterlijke verschijning van deze steden sterk bepalen. Johan Cornelissen (1952) realiseerde een geluidsontmoeting tussen Jeruzalem en New York City. Bert Teunissen (1959) reist eveneens naar uithoeken van de wereld om bij mensen thuis te fotograferen. Hij laat zien hoe deze mensen van hun huis een plek maken waar ze zich thuis voelen, hoe eenvoudig en spaarzaam dat soms is ingericht. Rein Jelle Terpstra (1960) ging op zoek naar de foto’s, filmbeelden die deze rouwende massa’s maakten van de voorbijrijdende trein met de overleden Robert Kennedy, en noteerde getuigenissen en herinneringen van de mensen van wie hij de beelden kreeg. Mark Dion (1961) probeert in zijn werk te verduidelijken hoe onze opvatting over natuur bepaald wordt door wetenschap, media en ideologie. Zijn kunstwerken zijn vaak verzamelingen van zeer uiteenlopende aard, waarbij de ordening en de hiërarchie die hierdoor ontstaat van belang zijn. Tacita Dean (1965) reist de wereld rond op zoek naar bijzondere beelden en geluiden die het materiaal vormen voor haar werk. De cyclische aard van tijd en processen van verdwijnen en verschijnen zijn centrale thema's in haar werk. Door haar eigen ervaringen op een voelbare manier met de toeschouwer te delen, roept ze een even persoonlijke als collectieve herinnering op. In de 20e eeuw is wandelen een wijdverbreide hedendaagse kunstpraktijk geworden. Hans Schabus (1970) is gefascineerd door de ruimtes waarin we reizen. Zijn werk voor Log Book of Ballast vertelt over een meestal vergeten reis: die van talloze stenen die als ballast worden gebruikt op schepen die van Liverpool naar de Amerikaanse oostkust varen. Yamandu Roos (1978) benadert de plekken die hij bezoekt persoonlijk en documenteert intieme verhalen van mensen die hij tegenkomt. Sibylle Eimermacher (1979) neemt de kijker mee naar plaatsen waar de rotsen en stenen blootliggen, als aderen die het landschap kleuren en het oog sturen, zodra de waarneming zich overgeeft aan de roodachtige, paarse en bruine tinten van granieten en porfieren, die door erosie in uiteenlopende gradaties verbleken en verkleuren. Kasper Andreasen (1979) maakt werk waarbij de nadruk telkens ligt op het 'in kaart brengen' en op de notie 'plaatsbepaling'. Tijdens een residency programma was Andreasen op het Italiaanse eiland  Isola Comacina waar hij een dagboek bijhield dat zich richt op de architectonische, toeristische en efemere aspecten van het eiland. Paulien Oltheten (1982) de wereld over en fotografeert mensen in de openbare ruimte. In haar foto’s, video’s en teksten neemt ze houdingen, gedragingen en alledaagse handelingen van mensen onder de loep. Voortgekomen uit zijn werk in de havengebieden van Amsterdam, verhuisde Sem Langendijk (1990) naar New York om de vergelijkbare omgeving te onderzoeken. Hij bevraagt hiermee de functie van de openbare ruimte binnen de woonwijk in Red Hook. Een mix van landschappen, mensen en details van deze extérieurs weerspiegelen de huidige staat van deze buurt, met haar contrasten en diversiteit. 

EN

In general, there are several similarities between the book and the collection. The book lends itself ideally to bringing together data and objects collected during journeys in the form of reproductions and samples. If a series of events succeed each other according to a certain law, strictly speaking one no longer has to do with a collection, but with a series that develops according to its own logic. The succession of an indefinite number of pages makes it possible to collect, identify, classify and preserve all the pieces in a series.

Sol Lewitt (1928) organizes the apparent incoherence of the Italian landscape that strikes him, based on formal similarities. For herman de vries (1931), travelling is a goal to collect. He collects documents from nature and displays these objects, as it were, as he saw in oriental markets. The objects have no symbolic value, all that matters is their presence. Bertien van Manen (1942) travels the world to photograph people. Ordinary people, whom she gets to know via via or meets by chance. She listens to their stories and records their doings in photographs. In every Dutch municipality, Wim Gijzen (1941-2022) photographed himself, with a panorama camera on a tripod, at the municipal sign. It is thus a photographic record of the whole of the Netherlands in one year, 1972. On show is the landscape of the time, the layout of the living environment, the clothes, the cars, the small (village) shops, almost all of which have now disappeared. During a three-month trip in Iceland, Kees Verbeek (1950) determined the correct directions of true and magnetic north in 22 places. Hans Waanders (1951-2001) visited many countries to look for various habitats of the kingfisher and to collect data on them. What Waanders was interested in was sorting out the world using material about the kingfisher. For him, the kingfisher was a metaphor for the artist's life. The future of the city, that is the theme Hans Scholten (1952) addresses in his photo project Urban Future. For several years now, he has been photographing the urban landscape in metropolises in Asia and the Middle East. Scholten is particularly interested in the way residents shape and organise these neighbourhoods themselves. How political, cultural and economic developments strongly determine the outward appearance of these cities. Johan Cornelissen (1952) realised a sound encounter between Jerusalem and New York City. Bert Teunissen (1959) also travels to remote corners of the world to photograph in people's homes. He shows how these people make their house a place where they feel at home, however simply and sparingly furnished it may be. Rein Jelle Terpstra (1960) went in search of the photographs, film footage these grieving masses took of the passing train carrying the deceased Robert Kennedy, and noted testimonies and memories of the people from whom he received the images. In his work, Mark Dion (1961) tries to clarify how our conception of nature is determined by science, media and ideology. His artworks are often collections of very different kinds, where the arrangement and hierarchy it creates are important. Tacita Dean (1965) travels the world in search of unusual images and sounds that form the material for her work. The cyclical nature of time and processes of disappearance and appearance are central themes in her work. By sharing her own experiences with the viewer in a tangible way, she evokes memories that are as personal as they are collective. In the 20th century, walking has become a widespread contemporary art practice. Hans Schabus (b. 1970) is fascinated by the spaces in which we travel. His work for Log Book of Ballast tells of a mostly forgotten journey: that of countless stones used as ballast on ships sailing from Liverpool to the American east coast. Yamandu Roos (1978) takes a personal approach to the places he visits, documenting intimate stories of people he encounters. Sibylle Eimermacher (1979) takes the viewer to places where the rocks and stones are exposed, like veins that color the landscape and guide the eye, once perception surrenders to the reddish, purple and brown hues of granites and porphyries, which fade and discolor in varying degrees due to erosion. Kasper Andreasen (1979) makes work where the emphasis is always on 'mapping' and the notion of 'place-making'. During a residency programme, Andreasen was on the Italian island Isola Comacina where he kept a diary focusing on the architectural, tourist and ephemeral aspects of the island. Paulien Oltheten (1982) travels the world photographing people in public space. In her photographs, videos and texts, she scrutinizes people's attitudes, behaviors and everyday actions. Originating from his work in the port areas of Amsterdam, Sem Langendijk (1990) moved to New York to investigate the similar environment. In doing so, he questions the function of public space within the residential area in Red Hook. A mix of landscapes, people and details of these extérieurs reflect the current state of this neighbourhood, with its contrasts and diversity.

Fragment uit: Paulien Oltheten, Theorie van de straat/Theory of the street, NAi Publishers, 2008

werken:

Sol Lewitt
From Monteluco Spoleto December 1976, Van Abbemuseum/Openbaarbezit, 1984

herman de vries

herman de vries. ambulo ergo sum - walks/wanderungen steigerwald 1993-2019, Peter Foolen Editions, 2020
charles darwin's - the voyage of the beagle
, tekening, eschenau, 2022

Bertien van Maanen

Give me your Image, Steidl Gerhard Verlag, 2006


Wim Gijzen

Amsterdam-Rotterdam Stratenproject, Atlas voor een Nieuwe Metropool, aflevering 3, 1971

Een bezoek aan alle 863 gemeenten van Nederland - 1972, Van Spijk/Rekafa, 2015

Kees verbeek
-double north-, Oktober Foundation Eindhoven, 2001


Hans Waanders

Perches, Morgenster, Edinburgh / Pont La Vue, New York / October, Eindhoven / Grizedale, Ambleside / Sixtus Editions, Limoges, 2001

z.t. (perche), fotowerk, design Tjeu Teeuwen, 2003

 

Hans Scholten

Urban Future Lebanon Beirut 2003, cahier No. 1, 2008

Urban Future Lebanon Beirut 2003, cahier No. 4, 2008

Urban Future Syria Damascus 2003, cahier No. 45, 2008

 

Bert Teunissen
Domestic Landscapes: (an introduction manual) by Bert Teunissen, 2006


Rein Jelle Terpstra

Robert F. Kennedy Funeral Train. The People's View, FW:Books, 2018

Mark Dion

Bureau of the Centre for the Study of Surrealism and its Legacy, Book Works London, 2005

Mark Dion. The Miscellany portfolio, Fieldwork Editions 2016
The Perilous Texas Adventures of Mark Dion, Yale University Press, 2020

Tacita Dean

Berliner Project, CD, BBC Radio and Tate St. Ives, 2005

Hans Schabus 
Log Book of Ballast, Liverpool Biennial International, 2006

Yamandu Roos

Europeans, Amsterdam, 2015

 

Sibylle Eimermacher
A Guide Through Hue, The Eriskay Connection, 2021

Kasper Andreasen
Every Item on the List, Mark Pezinger Verlag, Vienna/Brussels, 2014
Isola Comacina, Art Paper Editions, Ghent, 2018

Paulien Oltheten
Theorie van de straat/Theory of the street, NAi Publishers, 2008
Paulien Oltheten. Photos from Japan and my Archive / Walk on a line, the idea to deviate from it, for example in a film, NAi Publishers, 2011
NON, Roma Publications, 2019

Sem Langendijk
Lot Docklands Publication 1, 2016