verbondenheid en beleving

Vanuit het gevoel van verbondenheid met het landschap ordent de kunstenaar zijn ervaringen die hij tijdens zijn reizen en binnen het landschap opdoet. Wat gebeurt er als zij uit hun vertrouwde omgeving stappen om de wereld te gaan verkennen? Hoe willen ze onze kijk op de wereld beïnvloeden? Het ‘niets’ blijkt vaak vele verschijningsvormen te hebben. Projecten hebben een contemplatief en onderzoekend karakter. Laten zien dat wij als mens niet afgescheiden zijn van de natuur maar er juist onderdeel van zijn. Achter bijna alle werken van Nono Reinhold (1929) zit een verhaal – van de reizen, de ontmoetingen en de vriendschappen die zij meer dan veertig jaar onderhield. Dick Casseé (1931-2022) laat op het eerste gezicht een aantal niet spectaculaire Schotse landschapsfoto's zien. Het zijn foto's genomen van steeds een motief dat aanleiding heeft gegeven tot het maken van tekeningen, aquarellen of grafiek. Jan Henderikse (1937) werkt vanuit Brooklyn, New York en is altijd dé stad gebleven waar hij zijn inspiratie vandaan haalt en documenteerde het typische straatbeeld. Voor de kunst reisde hij ook vaak naar Berlijn waar hij een atelier had. Tijdens de studiereizen van Douwe Jan Bakker (1943-1997) naar IJsland raakte hij onder de indruk van de onverbrekelijke relatie tussen landschap en cultuur. Zo kent de onuitputtelijke IJslandse woordenschat zijn oorsprong in de variëteit in landschapsvormen en natuurlijke gebeurtenissen. Chris Drury (1948) interesseert zich voor werken in en met de natuur en met natuurlijke materialen van specifieke plekken. Voor Drury is er geen onderscheid tussen mens, cultuur en natuur: de mens is natuur. Alleen al door adem te halen is hij onderdeel van de cyclus van zuurstof in de natuur. Tijdens de wandeling van de noordkant naar de zuidkant van de Zwitserse Alpen, heeft Marinus van Dijke (1952) verschillende foto’s van rotsformaties gemaakt en deze gebruikt. Het binnenwerk is verkreukelt zodat het reliëf ook voelbaar is. In de afbeeldingen zijn een soort mechanische krassen aangebracht die verwijzen naar menselijke sporen en wetenschappelijk registeren/noteren. Het werk van Tjibbe Hooghiemstra (1957) ontstond naar aanleiding van een reis naar Ierland, en werd een neerslag van een verhaal over de verdrinkingsdood van een vissersjongen. Frans Baake (1958) ordent zijn ervaringen die hij tijdens zijn reizen en binnen het landschap opdoet. Zijn publicaties zijn geïnspireerd op zijn reizen naar eilanden, waarmee hij een sterke verbondenheid mee voelt. Vooral afgelegen, desolate en winderige eilanden gaven hem de inspiratie voor het maken van een constante stroom boeken en grafiek. Voor Roni Horn (1955) is één eiland specifiek heel belangrijk: IJsland. De kunstenaar verblijft er regelmatig, herkent iets van zichzelf in het ruige natuurlandschap: ze heeft iets met warmwaterbronnen, stomende geisers en glinsterende gletsjers. Voor Wilma Vissers (1962) is een omgeving waar kunst een totaal andere betekenis heeft dan die zij eraan geeft of de betekenis die in Nederland gebruikelijk is, inspirerend is. Het zijn vaak afgelegen plekken in Ierland en Schotland, IJsland en de Faeröer Eilanden, waar zij op residency is. De reizen die Esther Kokmeijer (1977) heeft gemaakt naar Antarctica gaan over de interactie tussen mensen en hun omgeving, en over hoe landschappen veranderen en de manieren waarop we ons verbonden voelen met onze omgeving.

EN
From a sense of connection to the landscape, artists organize their experiences gained during their travels and within the landscape. What happens when they step out of their familiar surroundings to explore the world? How do they seek to influence our view of the world? The "nothingness" often turns out to have many manifestations. Projects are contemplative and investigative in nature. Showing that we as humans are not separated from nature but rather part of it. Almost all of Nono Reinhold's (1929) works is a story - of the travels, meetings and friendships she maintained for more than forty years. Jan Henderikse (1937) works from Brooklyn, New York and has always remained the city where he drew his inspiration and documented the typical street scene. For art, he also often travelled to Berlin where he had a studio. During Douwe Jan Bakker's (1943-1997) study trips to Iceland, he was impressed by the unbreakable relationship between landscape and culture. The inexhaustible Icelandic vocabulary, for instance, has its origins in the variety of landscape forms and natural events. Chris Drury (born 1948) is interested in working in and with nature and with natural materials from specific places. For Drury, there is no distinction between man, culture and nature: man is nature. Just by breathing, he is part of nature's cycle of oxygen. Marinus van Dijke (b. 1952) took several photographs of rock formations and used them. The interior is crumpled so that the relief can also be felt. There are a kind of mechanical scratches in the images that refer to human traces and scientific recording/noting. The work of Tjibbe Hooghiemstra (1957) originated as a result of a trip to Ireland, and became a precipitation of a story about the drowning death of a fishing boy. Frans Baake (1958) also organises his experiences gained during his travels and within the landscape. His publications are inspired by his travels to islands, with which he feels a strong connection. Especially remote, desolate and windy islands gave him the inspiration to create a constant stream of books and graphics. For Roni Horn (1955), one island in particular is very important: Iceland. The artist stays there regularly, recognises something of herself in the rugged natural landscape: she has a thing for hot springs, steaming geysers and glistening glaciers. For Wilma Vissers (1962), an environment where art has a totally different meaning from the one she gives it or the one that is common in the Netherlands is inspiring. These are often remote places in Ireland and Scotland, Iceland and the Faroe Islands, where she is on residency. Esther Kokmeijer's (1977) travels to Antarctica are about the interaction between people and their environment, and about how landscapes change and the ways we feel connected to our surroundings.

Still uit: © Esther Kokmeijer, Stillness, Millions of Winters, Two Summers, video, The Arctic and Antarctica 2013

werken:

Nono Reinhold
Machu Picchu 2006 / Petra 2007 / Bolivia 2008, Peter Foolen Editions, 2010

Le Voyage en Afrique, Peter Foolen Editions, 2019

Dick Cassée
Scotland photographs 1985-2009, Peter Foolen Editions Eindhoven, 2010

Jan Henderikse

Broadway, Uitgeverij Bébert Edition Rotterdam, 1983
Kontakte, Daadgalerie Berlin, 1988

Chris Drury
Algonquin, East Port, editor Kay Syrad, 2008

Marinus van Dijke
Over sloten, Gemeentelijke Musea Zierikzee, 2003
Italia, Burgh-Haamstede, 2017
zwischen der Geschichte, Burgh-Haamstede, 2023

Tjibbe Hooghiemstra
Poem for Eire, Philip Elchers Groningen, 1992

Frans Baake

lightweeks away, 1988
The Chain, Amsterdam, 1989
Eiland in zicht, 1990
Splendid Isolation, Johan M.H. Deumens, 1992
Reis Bescheiden (Helgoland), Johan M.H. Deumens, 1998
Travel Light (Tunneling UK), Johan M.H. Deumens, 1999
Meer, Enschede, 2002
Fleuve, Johan M.H. Deumens, 2006Aits & Eyots, Enschede, 2011
aqq, Verslag van een reis naar Groenland, Enschede, 2013
Tristan da Cuhna, houtsnede, 1014
Throw A Way, Enschede, 2014
The Nowhere of Middle, Enschede, 2018
City Island and Island City, 

Roni Horn
Roni Horn: Mother, Wonder, Steidl Verlag, 2023
Untitled 1992 (from the portfolio Dear Stieglitz), proefdruk, Peninsula Foundation, Eindhoven, 1994

Douwe Jan Bakker
Een vokabulaire beeldverzameling in het IJslandse landschap, Centraal Museum Utrecht, 1977

Wilma Vissers
Clo, 2009
Call and response - Fiets (met Annie Silvermann), 2011
Call and response (met Annie Silvermann), 2011
Ghost, 2013
Dark Skies, 2014
Waterval, 2018
z.t. (Cill Rialaig Ierland), 2023
z.t. (atlastekening), 2023
z.t. (atlastekening), 2023
z.t. (atlastekening), 2023
z.t. (atlastekening), 2023
z.t. (atlastekening), 2023

Esther Kokmeijer
A summary of the world, Daarzijn, 2008
Stillness, Millions of Winters, Two Summers, video, The Arctic and Antarctica 2013
Antartikos (Mapping Nature), Daarzijn, 2021
Antartikos (Light and Shadow), Daarzijn, 2023