Zaaltekst

De tentoonstelling be here presenteert een thematisch ingedeeld overzicht van teksten van herman de vries en zijn bijdragen aan publicaties, tijdschriften en catalogi. Het betreft enerzijds toelichtingen op het eigen werk, anderzijds artist’s statements die heel veel verschillende vormen kunnen aannemen: een enkel woord op een pagina, een gedicht, een fotobeeld of materiaal uit de natuur met een titel, een geluidsopname. De overgang van statement naar kunstwerk is in het oeuvre van de vries vaak vloeiend en bij nader toezien blijkt het de kunstenaar om dergelijke kleine, maar essentiële verschuivingen te gaan.

Ook met de titel be here geeft de vries een statement af. Het is een uitnodiging aan een ieder. Zo helder en direct als de uitnodiging is, zo complex en gelaagd is waar de uitnodiging voor uitnodigt: in te gaan op het hier en nu, van de natuur, van de existentie. Tegelijkertijd is het ook de perfecte aanwijzing die een ieder nodig heeft: be here.

In de teksten waarmee herman de vries zijn kunstenaarschap heeft begeleid, probeert hij nooit te zeggen wat niet gezegd kan worden. Met de taalfilosoof Ludwig Wittgenstein deelt de vries het besef dat de taal een werkelijkheid creëert naast de fysieke werkelijkheid waar de taal over spreekt.

Tevens is de vries het met Wittgenstein eens dat de taal niet alleen zegt maar ook toont. Van deze kwaliteit van de taal heeft de vries op uiteenlopende manieren gebruik gemaakt: door taal als materiaal te behandelen, door teksten te fragmenteren, door taal via haar paradoxale eigenschappen te ondergraven.

Als de vries aan een plukje straatgras (Poa annua) de titel een gedicht meegeeft, betrekt hij taal en werkelijkheid zo in elkaars domein, dat de werkelijkheid sporen achterlaat in de taal, en de taal in de werkelijkheid. Bovendien betrekt hij kunst (poëzie) en natuur op elkaar. Perspectieven worden uitgewisseld. Aldus spreken taal, natuur en kunst niet langer over elkaar, maar spreken zij tegen, met, door, parallel aan, voor elkaar.

be here - als titel en als aanwijzing - nodigt uit om op de werkelijkheid in te gaan - vooral op de werkelijkheid van de natuur als kunst, en van de natuur als ecologisch model voor de menselijke existentie. Vandaag de dag zijn we helaas gewend geraakt aan een stroom van ondertitels die onze directe ervaring van de natuur voortdurend vertalen en becommentariëren. herman de vries roept op om natuur en existentie niet metaforisch, niet symbolisch, niet als staand-voor-iets-anders te ervaren en niet als sprekend-over-iets-anders waar te nemen.

Het pleidooi van herman de vries geldt geuren, geluiden, klanken, kleuren; aandacht voor vormen en materialen en levende dingen die het naakte lichaam hier en nu raken en aanraken; aandacht voor individuen en hun samenwerkingen. be here nodigt uit en wijst naar dit op de markt, door de stad, bij een boom, in een steen, op een wand, met een boek, tijdens een reis, na een wandeling, in stromend water. herman de vries heeft niets toe te voegen aan een werkelijkheid die het al moeilijk genoeg heeft om van achter onze teksten, verhalen en andere netwerken te voorschijn te komen.

Tekst: Cees de Boer
Curator: Henk Woudsma
Inrichting: Marinus Augustijn en Henk Woudsma